2010-12-29
Ai fach un sumi (n°65)
qui - qui - ri- qui
Que se revelhon d’umor marrit
qui - qui - ri – qui
An ‘na gran vuelha de caponar
qua - qua -ra - quà
Declaron guèrra dins un combat
qua - qua - ra - quà
Se pitasseon fins a la mòrt
quò - quò - rò - quò
A la fin ganha lo mai fòrt
quò - quò - rò - quò
Se vira a veire ont’es lo fruch
quo - quo - ro - quo
Nhanca ‘na pola da sautar sus
quo - quo - ro - quo
Ai fach un sumi en la nuech desperaa
que dins ma tèrra serion arribatz
un trop de polas dal sang adolcit
e a lhi nòstri jals da lo còr tant marrit
cheiesse la cresta ponchua d’arogança
e a sa plaça sponchesse la creança
Dins lo país i a quatre chats
Un volaria se metre ensem
L’autre vòl far tot da solet
Un vòl bastir de gran palais
L’autre gardar tot coma es
Ma no, ma no, val ren la pena
E lo derier a maria luna
E squiaparia lo morre a tuchi
Ai fach un sumi en la nuech desperaa
que tot d’un crep abo un uelh esquichat
sieis òmes ensemo campesson la man
e ben d’acòrdi minjar un tòc de pan
sensa trapeta de dreire estremat
e a far un pas de comun acordat
Voletz sauber de qual color
qui - qui - ri- quì
Es la chamisa d’un bèl blòi
qui - qui - ri- quì
Un lhi semelha de vert clar
qua - qua -ra - quà
L’autre bauteia tra gris e jaun
qua - qua -ra - quà
Ma no, beicatz semelha maròn
quò - quò - rò - quò
A iu a ben veire semelha ros
quò - quò - rò - quò
Veietz ren qu’es tot blanc
quo - quo - ro - quo
E ben, fasem que a dui colors
quo - quo - ro - quo
Ai fach un sumi en la nuech desperaa
que per ma gent i aguesse una veritat
e se lo clar dal solelh es segur
deguns juresse qu’es tot escur
e abo lo morre aut e sencer
disesse mac son qu’es ben ver
Se a Tonin la lhi vai ben
E fai d’afar en trabalhant
I a já Juspin qu’es entorsut
E volaria lo far falir
E se Luís s’es engajat
Dins la Pro Lòco dal país
Marias lengas mancon pas
Per dir: es clar i ganha sus
Ai fach un sumi en la nuech desperaa
que da l’envidia foguessem vacinats
e se una testa marcha a 120
es ben normal que fasse d’ chamin
e se Bastian après deman vai dal cul
es ren aquò que nos pòrta d’ bonur
Dario Anghilante
2010-12-22
Empèri de l'ombra (n°64)
Sai ren qui s'archamparè a aquesta rueida
e se bastirem abó aquestes lauses
de nòus fronts lusejants.
Lauses d'aquesti monts charjats de paciença
abó i testes ent i niules e i pès ent la nebla.
Lauses, lauses sillàbiques,
escairaas dai bòts di malhets
vendues un tant a la braça, un tant a l'ora lotjaas,
caire contra caire, còsta sobre còsta,
de travers i lates, just ressiaas, melze o sarvaia,
ben lotjaas, sobre i chantiers parelhats,
sobre lo colme boscat dreit,
pausat abó un bram
encima la muralha de la meira
bastia sus la broa d'aquest
monde, mec malade de nos.
Anar e venir, charjar e descharjar,
soterrar e dessoterrar, garbar dins i vielhs misteris,
"Qué revòlta ?"
Ensabacar lo viure es tot
sensa gachar la fatiga dal pòrt
sensa sentir lo còr que mòrd e muer.
Jòli anar,
ben charjat, córrer de morre en morre
pès penuts dins lo florir de la pauta d'abril,
da crotz en crotz, sonar, cerchar,
plantar a bòina aqueles lauses vengües votz.
Lauses sota la doçura dal solelh di cementeris
cach, cach, mans al toc, sus la tomba liech
fasem pecat 'bó la gòi de la charn,
sensa 'na ombra de grinor.
A i 'sarts, a i roncs, man a i magaus,
a bocha chauda a bocha raucha,
en chantant lo chant de la desfacha,
chuto, en picant, dessoterrem un gral de grimes
de vidas passaas.
Claudio Salvagno
2010-12-15
L'espiar vueit (n°63)
Autes còps hot blu. Puish gris,
quand las lèrmas heson passar la color.
N'èra pas normau, l'espiar blu.
Marcava l'importat, shens importància.
Blu deu massiu centrau o de Carpatas.
Puish vengot l'ivèrn.
Hesot lusir lo blu, qui's negava
dens l'espiar nèir de l'aimada.
Mes damb la prima,
los amors d'ivèrn pàssan, moréishen
E l'aiga deu cap hè passir las colors.
Ara èi l'espiar vueit.
Francés de Vilalonga
2010-12-08
Les temps passats (n°62)
creisse coma un chiron s'entrauca dins la fusta ;
faudriá que lo fustier vèngue d'una man justa
xilofenar mon còr en me durbent lo sieu ;
ansin pòst còntra pòst, seguent l'èime dau riu,
anariam a la mar rejónher la flibusta ;
oblidariáu ailà ce que me tarabusta
e lei sinhs clavelats tot de lòng de mon fieu.
Ailàs siáu pas de bòsc, ni l'aiga dei lagremas
a jamai fach un flume, e n'ai pas coma remas
que dos braç auborats dins l'aire bracegent ;
laisso donc lo chiron que contúnie son òbra
e, reduch a sa pèu, fague d'una manòbra
de mon còr un balon amont voletegent.
Joan Ives Roier
2010-12-01
Peçòtas (n°61)
sens alas ni batèu
solament quauquei linhas espaurugaas
que s’amolònan au canton dau fuelh
per se tenir chaud :
pretzfach gigant per l’òme nanet
ras lo papièr
que se neja dins son ment
aiga negra.
Ai pas pron de pluma
per faire d’alas
bravament vau assajar de vos faire passar
sota lo pònt dau dedins
gitatz una peçòta d’esper entre lei linhas
esperant qu’un pauc de lutz
vos endralhe entre alen e poësia
au calinhament de la vita.
Aubin Bonnet
2010-11-24
Avèm decidit d'aver rason (n°60)
Despolhats de tot, emai dau nom nòstre
tot çò nòstre perdut
tot contra nautri justificat
Creson que la terra es a-n-aqueli que la viòlan.
Tròp d'espèra a enganat l'esper
degalhat tot çò que demòra
mai li montanhas restan drechas.
Desliurats de nòstri darrièri pelhas,
e receptius l'esperit macat,
siàm venguts fòrts de nòstra misèra
nus e gigants...
L'esclau lparà pas pus la man dau mèstre
pr'amor que i a pas pus d'esclaus!
Venèm de nàisser,
de-la-man-d'ailà de toti li vielhi paurs
e di vielhs silencis,
òmes revòutats
es-a-dire
òmes
Ren que còmpte
de si promessas e de sis amenaças
de sa poissança d'aur, d'armas e de mits
ren que vaugue
contra lis òmes de mans nusas
puèi que
avèm decidit d'aver rason.
Rotland Pecot
2010-11-17
La Fada de Lairac (n°59)
s’eirissan de serps sos los pas daus buschairons,
chasca nueit ven dormir una fada aus piaus ros.
Tot lo jorn ela cor, invesibla, rabinas,
brandas e puegs o chamina en los airs.
A las vetz, fasent sos repairs
de l’asur ardent o trembla
l’aura d’estiu,
ela sec l’alauva que sembla
volar dusc’au solelh per i bastir son niu.
Ela avisa laòrs lo país de Combralha,
sas ribieras, sos rius o lo còrb se miralha,
sas combas e sos bòscs e sos estanhs prionds,
sas brugieras, sos bus e sos boissons d’argfuelha
enormes e redonds.
Ela vei los rochiers o lo lusert somelha,
los donhons mieg crotlats o floreta l’abelha
e los mas brigissents de chançons e de crits.
Uei, près daus plais, los ragats rejauvits
disputan una mora a las burgaudas
o coronan de joncs lors chabeças neiraudas ;
permieg las corts rison de las braiaudas,
ambe un cibre de lait revenon d’ajostar.
Daus garç agusan lo volam clar
o graissan la ròda que bralha
o parlan a los buòus liats.
Maduras son las espijas daus blats,
e, davant les maisons aus darriers teits de palha,
las fialairitz darrieras de Combralha
dison de vielhs mots doç e fòrts.
De l’aut daus airs tristament las escota
la fada regretant los atges mòrts ;
tant sovent lor veguda l’a touta
a la jòia o aus conòrts,
tant sovent los regards d’estas femnas semblavan
cridar : « Son mòrts,
los temps daus chavaliers, o las reinas fialavan ».
Paul Loís Granier
2010-11-11
Marsyas Òc, un an
2010-11-10
Maria Occitana (n°58)
2010-11-03
Fragment d'une épître aux Clairaquais (n°57)
2010-10-27
La priera dal montanar (n°56)
2010-10-20
Lo desertor (n°55)
2010-10-13
Pòble de nosta (n°54)
2010-10-06
Eth crit (n°53)
2010-09-29
Imne a la fuelha blanca (n°52)
2010-09-22
Alba de l'interlenga (n°51)
2010-09-15
Lendeman de fièira (n° 50)
2010-09-08
La luna (n°49)
2010-09-01
Le ceresiera ilh nevon (n°48)
ente l'àira tebla,
las flors d'las arlitas
se paron nint da las abelhas,
tot la chanta:
lhi merles, lhi valons, lo pomier qu'ai anta,
tot la chanta.
Magalì, Magalì,
tu que pòs pus chantar
quieta venes a la Bustiera, corres da pertot:
dessot a la ceresiera vielha,
a l'aviron dal fnasil
(antsambusele-te nin filheta!):
pren lu viasòl dessot a la castanha d'Inda:
siu al champ sobran
con en pauc d'rosaa enti uelhs.
Jacolin Bortela
2010-08-25
Calorassa (n°47)
Mas non es demorat.
A la raja del solelh, la terra creda
Patís, prega e espèra la pluèja.
Lo qu'espèra languís mas l'esperat se'n ritz.
Lo temps s'encabana, mas lèu,
Se tòrna, ailàs al bèl.
Se'n vira un pauc del blat que creba,
Deus escargòls al sang virat,
E deus grapals tots carcinats.
Lo qu'espèra languís, mas l'esperat se'n ritz.
Albres e flors assedats,
se desvestisson pel prat.
Pas un pial d'aire,
Plèu mas de brasas.
Los limaçons se desespèran.
Lo qu'espèra languís, mas l'esperat se'n ritz.
2010-08-18
Bèl jovinet (n°46)
e lo chanet japava nele tamben content
Passa aquí lo patron "Olà, bel jovinet,
te lo pago cent francs lo tio jaios coret".
"Bò ben, senhor patron, per cent franc te lo dau,
serai jaios l'estes, bela sensa rire empau"
Ja son passats sies mes bèl jovinet s'n'en stà
al bord dal Talhament, bo lo chanet acuchat
Passa aquí la padrona e al vé i sio pel aris
qu'al solelh arlùsen coma la fior dal narchis
"Aquei tio rissolin d'òr, se tu vos me li donar
bel jovinet te tròbo en pòst per travalhar"
"Prene-li tuchis, frema, que nosauti paures siem
e meme sensa rissolin nòsta jai l'estes gardem
E tot content s'nen vai sal pònt dal Talhament
per portar sus l'eschina aquei grands pes de ciment.
Ja son passat sies mes e lo pònt al es fenit
e lo jovinet dins sio còr sempe de mai al es ferit.
"Que fas aquí a Triest, bel jove tot pauros?"
"Io sio desocupat e pòrto la mia cros".
"Dona-me ta santat, que io te fau travalhar".
"Pren-te la mia santat ja que me chal minjar".
Sonas, pauras quiòcas, sonas l'Avemaria,
que lo jovinet al tórna pien de malinconia.
Sonas, pauras quiòcas, sonas lo Matinet,
que oròmai es vielh aquel bel jovinet.
2010-08-11
Sant Joant (n°45)
la nuech de Sant Joant,
e un aute ciel
la montanha sombra
piquetaré d'estelas rossas
Lo reire sang,
pus clhàr,
una gòig lordina
bataré en els pols,
e la grinor
se largaré a l'auba,
dal temps que l'uchaa
dedins l'encharm de la nuech,
congriaré lo nom
e la façon pomposa,
a lo fuoc secret
de l'istat que monta.
2010-08-04
Tota lenga es la de l'ostal (n°44)
o pas que bruch sens poder sul silenci.
Las paraulas se daissan menar
al masèl coma aqueles buòus
que vesiás pastencar dins la comba
bana contra bana, e coma
s'èran juntats pel jo encara.
2010-07-28
Per un Narcissi (n°43)
l'anar de son còs mut se mirava dins l'aiga
frega-bronzissiá son vestit ispre de tela rufa qu'acrancava una rómec aguirlandida d'un sause rosselh a la bròca seca d'un garric; las fuèlhas cracinavan jol córrer de sa camba lassa; s'alisava lo pitre per la camisa mièg dubèrta mentre que lo vent...
l'anar de son còs mut se mirava dins l'aiga
l'esclau èra estacat a la còrda de pèira; sa man cercava son cap e sa man furgava sos pèlses de desirança; sa cara s'enaurava de la jòia d'una mòrt; sa man cercava son còr.
l'agrat de son còs mut se mirava dins l'aiga
i a temps una dròlla l'aviá seguit a la broa de l'aiga; avián begut amassa una taça de vin, negre, sorne, qu'aviá faitas lors caras mai claras que l'entrelusir de boscalha; sa man fernissiá.
l'agrat de son còs nud se mirava dins l'aiga
gaitava, de longa; las causòtas blavas e vivas, los casses ronhoses bronzinent de ferum e la tornada parièra de sa cuèissa alisada.
l'agrat de son còr nud se mirava dins l'aiga
los bòsques èran cauds e lo cèl negrissiá; dont mai veniá la nuèit, dont mai son agach s'atrumava, asuaudit de tubas doças e candas; lo babau de son sénher s'arrapava a la flor pesolhièra; Narcissi se levèt...
Xavièr Bach
2010-07-21
La moçada (n°42)
O Trobaire ! as l’ufan de congrear de cantas
Qu’al temps avenidor los òmes rediràn.
Agacha lo lauraire etèrnament obrant
Suls camps que sempre auràn segadas resurgantas!
Las relhas an crosat de regas qual sap quantas!
Lo terraire es com un palimpsèst ont, laurant
Suls bordons dels aujòls, los pacans botaràn
Sens fin meteis semen de granas bategantas!
Los blats que bèl-temps-a lo cròs fasquèt florir
Son los paires d’aquels qu’ara, per nos noirir,
An raubat a la mòrt lor espiga daurada.
Atal, Trobaire, fas, dins los bordons d’antan,
Novèla curbison subre la vièlha arada;
deman, d’autres segràn ta moçada, - en cantant.
Antonin Perbòsc
2010-07-14
La Venús d'Arle (n°41)
2010-07-07
Laus de l'arròsa (n°40)
Arròsa lo desir d'arròsa tota poblada
de pitralhs e d'ausèths
d'aigas las destraubiadas
dens l'abri's d'un petal tots los casaus
obèrts e sorelhs d'estaminas totas sorelhs
d'aubas cridadas a d'escurs e vaden los dius
per te brumir desir large d'arròsa
impacienta arròsa si te hidas
aus espalms de tons òrles si
carn dessús carn d'un sol tenent
mès enlà brigalhaira
de bossòcs d'arreplecs de solars
e'questa auba elastica de lunhs
si t'en-hantaumas de horras e d'arròsas
qu'es cèu trist mès los desruits e mès auba e mès boca
arròsa ende tu flòc
de lèrmas aubre
lenga d'arredims d'enlugareis...
tot desir e tot tacas !
de sauror son pas son que de sós levadís
las dotz amassa se desgahan aubre
de dotz tota la bastissa e de desbòrd
e d'engana suau
on se resòlv en la lenga lo péu
arròsa saura on los huecs tots hissats
si deu jorn cloc lo desdús e s'arregussi
la porpra ua ombra de hautèir
o labiaus armadas escambi
arròsa chuc
per ton vueid estivàs de huecs anueitats -
lo lecar
Bernat Manciet
2010-06-30
Passar eth temps sense pensar (n°39)
2010-06-23
Davant tu (n°38)
2010-06-16
Escartaira la vela (n°37)
2010-06-09
Un còr passit (n°36)
2010-06-02
Femna (n°35)
ta man d'ala e de mial
sina
davala
raja
Femna
ta man de luna e de sal
cèrca
arpenta
palpa
Femna
ta man d'irange e de val
lisa
rebrica
aima
plaser
Ana Isac
2010-05-26
Naissença (n°34)
Sei nascut de quèsta tiarra
Alencòp mòrt e mejauvença
Ante florís l'aubespin
Ben avant lo dematin
A la darrièra de guèrra
Prima de l'esperança
Dins la granda viala
Pelauda
De 'na femna maurela
E d'un òme tirat dau Nòrt
Mon paire de barena
Alencòp doçor e frejura
Ai par ma linga assedrada
Lo recorson de la niarga
E dins la testa desbòijada
'Na pensada de defòra
Filha au pitre popelut
Au cuol plan rebondut
Dins lo plais d'enfança
Quand se pica la vergonha
Que taborla lo sabaton
Au vielh cledon
Amb la linga molhada
N'estiala ensurcilhonada
Estiala roja sus la chamisa
Daus Partisans
Sei nascut sus lo chamin
De Sent Jaume
Li sei totjorn un pelegrin.
Jaume Chauvin (1976)
2010-05-19
Los bateires d'estrada (n°33)
Ieu sei le combatent
De na causa perduda
D'un temps au bòrd dau temps,
D'un païs obledat
E de gents sens memòria.
Sei combatent rolhit
De córrer la campanha
Entre los enemics
E de parar daus faus amics
La paubra tropa batuda.
Sei sodard oblijat
De menar la batalha
Luénh dau chamin aisat
De l'armeia reconeguda
Fòra las leis de la guerra.
Mas z-ai semblat la tropa
Au mitant de l'oblit
E lendonc z-em saubut
Que la sola patz daus vencuts
Z-es la victòria.
Le fuec z-es rescondut
Sot la cendra esfregida
E le bòsc mòrt que z-em metut.
Mas si sem ben prés de purar,
Qu'es mas de veire le fuec fumar:
Desja brilhon las auvas.
Piare Bonaud (De niaulas e d'estialas, 1971)
2010-05-12
La Font (n°32)
freida e clhara, de la ròcha sòrt l'aiga,
corre laïns per la montanha, lutz al solelh,
ritz al mietg de las pèiras e chanta dins l'èrba:
« Mi som fresca e pura,
aiga que naish de la nèu,
levi la set an aquei que pàsson
e van per la montanha,
som la contentessa dei bèstias que vénon beure.
L'èrba fresca per lor fau creishe,
las flors per las bèlas filhas fau fiorir. »
Romina Casone
Vinai - Val d'Estura
Escòla elementària, classa de cinquena.
concors "Prouvenço parlo" de 1988
2010-05-05
Secret de l'èrba (n°31)
mond escondut de la formiga,
tan doça jot lo pas en la foscor,
m'as aculhit coma una amiga,
E beves drecha a las fònts de la nuòch,
drecha en l'escura muda,
despuòi que dau frònt lis dau puòg,
l'ombra t'èra venguda.
E de saber l'envòu dau perdigalh
e lo suave pausar de la palomba,
miraves lo cèl nud, linde miralh
tan desèrt que ta comba.
Mas pura antau la flor dau trentanèl
e mai umila que la mauva,
ambé las estèlas au cèl
tressalisses au vènt de l'auba.
Max Roqueta
2010-04-28
2010-04-21
Danda Talina (N°29)
lo matin ben bonora,
en sopeteant, bo siu baston,
per la messa premiera;
lo mochet florejat
se la testa blanca,
lo tricòt ricamat se la còta niera;
mas vos conoisso encà, danda Talina!
Lo temp passa,
mas vos setz pas chambiaa.
Rit.
Danda, Danda Talina,
la joventut avetz encà escricha
se la front.
Vous bevetz l'aiga de la font.
Danda, Danda Talina, vos me fasetz
navisar lo bèl temp,
lo pus bèl temp passat.
Ilh me fai navisar:
la sia bèla casòta,
lo tropèl, vachas e veèls,
lach e bur ente la sia cròta;
lhi sie prats tuchi vèrds,
la sia bealiera, lhi mias braias eschancaas
se la ceresiera.
Ma eira ilh es restaa bo na jalina,
ma ilh es contenta
coma quarant'an fa.
Masino Anghilante
Lo poton (n°28)
plorant sus lo pantais que son còr n'a lo breç
una femna benlèu se languís amudida
Espèra e se languís, espèra un potonet.
Un poton, es la fònt qu'abeura lo qu'a set
es lo baime que sana e lo pan de la vida.
Vèni, labech, e fai a mon comandament
pren e vai te'n portar a-m-aquel còr vivent
lo biais que deu mansir lo dòu que lo borrèla,
sabe pas onte l'aura a la fin l'adurrà
sabe pas mens ont vai e que se pausarà
un jorn, ben luònh, dessús una boca orfanèla.
Joan Carles-Brun
2010-04-14
L'aparisió (n°27)
Record fielmen tot cant auzi ni vi
En las vezios ce m'aprest a mentaure,
Et orna las del mers abelimen
De ci ta man para il cauzas ce toca
Per li dezer ce no pot desjecir,
Sai on Valena e Montferrier verdis,
Lai on Treviès e Santa Cros blaveja
Es tu c'aci serca el fil de ma maire,
Es tu ce vai demandar cada jorn
Al puegs umils, a las fons inhoradas
On lo seleste espir cuja trobar.
Eisaug mon prec, e sel pueg despeitats
Senhoriran lo soberbi Elicon
E per mon jenh seran la santa colla
C'auzi los salm sitolats per David .
Eisaug mon prec, e sil fon purior
De Castalia aurait a m'ispirar
Com autres fez Siloë ni Jordan,
Ce trop oblida un mon desconoisen!
Adonc portats als londanor ribal
Vizitaran mei cantar los estajes
Del grans e las cabanas del berjier!
Vezer los ai semnar las maestransas
Pertot del ben, e beleu lor er dat
Sicom ais cant meravelhos d'Orfeu
D'esmover rocs e feras domesgar!
Ja lo solelh de ma vida mortal
Al siu miejorn totescas pervengut,
Per nova plaia a son colcan clinava.
Era lo temps on floris l'albespin
Et on lo gruec auriol fai son nis
Sul rams ausor del pibol o del vernhe.
Erran un jorn per li brujás peiros
On tan soven espasi mas tristezas,
M'era pujat al somsim del Treviès.
D'aci'estan vez a vez remirava
Li pueg lontans e lor blaus orizon,
Li camp vezis e lor gaia verdura
E denan mi, com si foso a mei pès,
Li calme fluc de la mar de Malhorea
Sintilhejan soz lo rai trasluzen.
Sobte, permest un d'acel dezirier
Ce van fantan a la vegada mons,
A mos uelh tot embalauzis s'ofri
L'aparisió la pu meravelhoza,
D'enconoguts resplandres ademplen
La seza umil de mas contemplazos.
Frontier m'avia Anjel a blancas alas,
A radios vizaje e don l'esgar
Era tant dûs c'auria al pu cremos
Dat ardimen e provocat fizansa.
- No temer res, fil de l'om, so me dis
Lo mesajier selest, sui Ariel
Dels esperits ce formo el cor divis
Un del menors, e sai ai per misió
T'asabentar de 1'umana teudisa.
En acest jorn Diu te vai autrejan
so c'a ta vida as tan cobezejat.
L'Omnipoten sel gazardó devia
A l'om c'ades sol una veritat
Li demandava ab aitanta fervor,
Et aitan procs c'el drejurier d'antan
Miracle o senh prodejios imploravon.
Envezibil a tot esgar mortal,
Del Pasefic totara corsejava
Las islas on anava enisian
Pobles novels a melhor endesti
Can agi man venges te revelar
Lo misteros esperital eser
Ce rezumis la creasió terral,
S'immortal vida en lo temps e los Ajes,
Sas veras leis tan cant viu en est mon
E son contuni endefenit Proses.
Fai lo tiu pro de las gran maestransas
Ce te venc dar, e'l mon posezirá
Caucas vertats de mai e poirà far
Un pas novel en sa via eternal
E s'asension en las rejios sobranas.
De la mia arma ensenhador divin,
Respondi m'ieu a l'Anjel vizitaire,
Cal res de mest las maior n'il melhor
Pogra valer l'incomparable ben
C'en acest jorn sai venes me profere ?
Longa sazó semblei al viador
C'ars del solelh par polsozas estradas
Après lo dûs ombralh del ver plaisats
O'l riu frescets ades vai sospiran.
Ar ta paraula es ma consolasió.
Me mostra'l fi d'acel viaje penos
Et er a m'arma el sobeiran remedi
C'a sas langor donará garimen.
Merses a Sel ce t mandan a m'ajuda
Autrei la forsa a l'éisa frevoleza
E si pot far, lancan li ven a grat,
Levar el sol al fond de l'Oxiden.
Donc, poi te lez, denha encoi m'adubrir
De la vezió li camp meravelhos
E dona me contemplar aban ora
Del Creator las divinas entensas.
So me disist: Sai te venc revelar
L'om d'acest mon e sel de l'autre mon.
Anjel beneit, compli ta promesió:
Di me don vèn l'esperit et on vai
E perce sol, mest trastûg los eser,
Pel Relijió l'om es purificat.
Bonazurat er can m'auras apres
Dos ensenhar captals entr' el captal
Cal lei eterna, universal, innada,
Goberna l'om sul terra del vivens
E cal desti l'escaris otra tomba
En acest mon e'l mons avenidor.
- A t doctrinar de totas estas cauzas,
Respos l'Anjel, sol sui aisi vengut
E, sul miu cap pauzan la sua man:
"Om, fil de l'om fas el, per un mumen
Reseup e gard ab los aibs umanal
Alcus de sel don fruit nostra natura.
El dis: desen, me senti trasformat
Com si autre om fos en fag devengut.
Mas facultats estavon eisalsadas
A l'ausor gra c'emajenar se puesca.
A travès de l'immensitat vezia
Un gran d'arena al fin fond de las mar,
E pogra auzir l'amoroza tordola
Faire sos jem pel verdejan boscajes
Tot entorn mi, espeitacle ses par,
Avia cais la Terra tot entieira:
Sai acil nobla e jeneroza Europa
C'ins en son se garda el destis del mon;
Lai sil selebra e sobrantica Azia
On tant pobols an lor premier paren;
Alhor l'adüsta Africa enconoguda
Encar permei sos dezers arenos;
E neis no sai si ma vista enganad.
Non ensercava il silvoza America
E'ls novel mon pel mar austral dispers.
"- Fil de l'om, dis Ariel, as a veire
Oimai de prop tot cant vezes de lonh.
A sel perpaus no sol vuelh soz teis uelh
Metre en vezios raian de veritat
La barbaria antica del prims Ajes
E la final enteozi de l'om,
Mas encar vuelh t'aduire a parlamen
Ab tûg acil c'en los segles pasats
Saupro d'amor, de coraje o d'enjenh
E can servit en calacom faisó
Al progresiu enan de l'Umaneza.
Irem ensem vizitan lonh e pres
Trastûg li loc c'el jenre uman grazire
A de servar en eterna membransa.
Lai a l'ombralh de s'il santa figeira
Budda conces la pura Entellijensa;
Vecte 'ls dezer de Sin e de Faran
Vecte 1'umil crepia de Betelen ;
Acela plana es sil de Maraton ;
A sel destreis moric Leonidas ;
En acels orts ensenhava Platon;
Aci del siu sanc la casta Lücresia
La libertat romana fecundet ;
Aci pel Sel Juana d'Arc rezervada
Ad ausors fag gardava sos anhel;
D'aisi vei sel Rozental de Leibniz ,
En son joven permenada grazida,
E li gran bruelh on de l'om de natura
E de sas leis pantaizava Juan-Jaume.
Lai e pertot on 1'umana linhada
Reseup alcun descomunal exemple,
Lai e pertot on cazec alcun sem
D'acela gran perpetual Revela
Ce comenset a l'orijen del mon
Per fenir sol al consommi del temps,
Aci l'Autisme a ta pietat garda
Nobles devis et autas ensenhansas.
As ad aprendre il siensa de l'om.
Ci miel la saup c'els enjenh sobeiran
Sels esperits d'eleita c'an creat
L'ome moral, trasmudat lo salvatge
En barbarin e, perfazen lor obra,
A Seviltat l'empenheron a tensa ?
Del jenre uman el prims estitutor
T'esvelaran alcus de lor secrets
Trevan sul sim temendos don portet
Lo Decaloc als efan d'Israël
Abdos nos vai esperan Moizen
De sert veirem Licurge en sela Creta
Don no devia a Sparta mai tornar,
E sai en cal foresta plora encara
Manco Capac sa preterida glória.
Mas, aban far estas peregrinansas,
Cove c'al Prim conoscas lo comens
D'aceste mon e de 1'uman linhaje
Ací será nostre punt de partensa.
Ci posezis primás las orejinas
Del remanen sap de leu l'orde e'l sen
- Condui , condui me al pu tost, oi Anjel,
Escridei m'ieu, en vedensa et auzensa
De sil vezios veramen sobrumanas.
Ieu trefolisc saber cal fo l'aurora
D'est mon donat a l'om en eretaje
Senh eternal de la Bontat divina
Ce res a nostra escata no deven
Li autrej et l'eser e lo Proses.
Calei, ce ja las vezios caöticas,
Pujan de tûg li laz de l'orizon,
Volatejavo en l'aire trebolit
A for de nebla escura a far paor.
Ans tota cauza Ariel me mostret
Lo primairal Aje de nostra terra
En formasió, lancan l'Ansian del Jorn
Pel man de las podestats anjelicas
Aparelhava e fargava acest mon
Ab l'aiga, el foc e'ls autres elemen.
Li temps uman d'enmei acelas ombras
Sorzeron leu e denan mi pauzeron
En lor engrama e sorna majestat.
Frederic Ròcaferrièr
2010-04-07
La forèst magica (n°26)
jot l'amolonament dels sègles qu'an tombat;
- Agachatz! - Lo dardalh dau sorelh abarreja
sa jòia treslusenta a l'ombrum fresc e gai
d'un sèrre forestièr, que lo vent que l'aureja
assabralha d'un bram cantaire, e que ribeja
lo bronzin de la mar que raiva dòrs enlai!
Sus la mar movedissa e pampalhejarèla
que giscla en grumejant sas èrsas qu'atropèla
l'espandida dau cèl bluieja lindament,
e, per apasimar l'onda que s'entantina,
l'adrech vers la calanca aclina doçament
de boscasses ramats, que son regrelhament
verdeja ta fonzor corosa, ò mar latina.
Entretant que l'estiu crema lo cabelh ros
la prima i espelís jot lo bòsc fresqueirós:
quand lo sorelh dins el colina una esclairida,
se muda en escaborn l'arsura de son fuòc:
darrièrs se vei, sobrant la plana agibassida,
un puòg rufe enautar sa lausa enregdesida
- rufe e fièr coma tus, país de Lengadòc!
Sordissent, en plen lum, d'entre d'asclas de bauces,
davalan, d'amondaut, regde coma d'ulhauces
a rajòls clarinèls de flums'scarrabilhats
son aiga penjarèla e neblosa esfolissa
sa polsa floquejanta als penjals rascollats;
puòi, per se solombrar s'abrivant als valats
se ié debana, adonc, siava, apigrida e lissa.
I agrada d'aliscar sos ribeirés florits
que minhòta en passant de son cascalh que ritz.
Çò qu'alenan d'odors lo boscatge e la prada,
amai lo pin negràs que trauca lo cèl clar,
l'erbeta trainarèla e l'aubrilha adrechada,
lo flume acampa tot, e vai, de rebalada,
l'engorgar dins l'immens amarum de la mar.
L'encontrada tant bèla embé sa mar tant blava
èra coma un celèstre a l'uòlh que la mirava.
- Mas lo gasolh de l'onda e lo mormoladís
dels aubres, brandussats de l'aura friarèla,
nimai lo caumanhàs dau cèl que replendís
son pas lo pus grand gaug per lo que se gandís
vèrs la forèst clausida e vòu trevar per ela.
Se ié flaira e vei pas que l'ombra solament
o l'arrajada dau sorelh que, per moment,
lambreja sus lo ram ont l'aucelilha canta
la siava joventut de l'an au mes de mai:
- una viva novèla, urosa e festejanta,
i espompís lo trelutz de sa glòria emmascanta;
qu'un regardar tant bèu digús n'a vist jamai.
Loís-Xavièr de Ricard
2010-03-31
Ai viscut los jorns de vergonha (n°25)
Amb aquò mon temps a traucat
l'istòria entrumida dau monde
morre nud Grèus d'umanitat
d'òmes espelits de las ombras
an dich au mau Non passaràs
Ieu me ramente Barcelona
Espanha en flors de mar en mar
Dins ieu coma un sorelh repofa
l'estiu dau Frente Popular
Madrid Granada las Astòrias
son d'espinhas d'aur dins mas carns
T'ai tota en mon còr Catalonha
Montjuich los plans descaladats
e vese au canton d'una androna
la filha embé sa risa roja
fai petar l'ombra que s'acorcha
au sorelh de la libertat
L'aura bolega Una auba monta
que fai se levar los faidits
De noms me sagnan sus las bocas
coma d'amoras Tòrne ausir
los ròcs que trestomban Ferotge
chapla lo Dragàs mon païs
Vint ans Mas de còps dins lo suau
las fònts son rajòu se trebola
Una ombra ton ombra Grimau
ensagnosida se i amorra
E d'un vam l'Alhambra aveusat
crema de temps dins la nuòch roja
Saique es de mau se faire un òme
Fai patir lo camin que vai
dins los revolums de l'istòria
de l'òme monina a l'Icar
Es de grèu de luchar de lònga
per la justicia dels pelaus
Bòrni idolant jot tant d'escombres
mon temps aurà pasmens sauvat
l'òme A dapàs de l'embolh monta
dòrs lo rescòntre que se fai
Pinhastre s'agandís son ombra
sul camin que Sant Jaume trai
Max Allier
2010-03-24
L'ataüc de Joan Genet (n°24)
ambé tos ponhs de carn e tos cretges de siure.
Te vèsi, embugat de foliá-recaliu,
dubrir mans, barrar pòts, e caminar romiu,
pès-descauç dins la carce e nauchièr en espèra.
Te sènti, atalentat de tota fam sus tèrra,
quichant lo cadenàs sens tibar los pecols.
Entre los presonièrs, siás milanta. Siam sols.
Te vèsi quora vas, rufa velhada d'arma,
partatjar las ansiás d'un jovent fins a l'arma,
condemnat a la mòrt coma un Crist-maufatan,
e bel a ne'n morir sus son pitre de sang.
Lo rebat de sos uelhs dins tos uelhs fa que siscla
lo darrièr crit de vida, avans l'escur que giscla.
Trencan lo cèl d'aquel raubador de vint ans.
Siás dins ton ombra, tu. La destral de tas mans
despoderada pels ligams, es poderosa
per la Revòlta Autisma e l'enarcada blosa.
Pissas tencha, sang negre, e cel, e sal, e mel,
dins l'aubre d'un còs blanc sens fuèlha ni ramèl.
Joan Pèire Cazot
2010-03-17
Los mots (n°23)
Per jogar als osselets
ne vòle cafir ma pauma.
E ne faire gisclar son cant perdut,
ambe d’ulhauç de lusor nòva.
An delembrat çò que disián,
son tornats vèrges dins l’espandi.
Lo sòu traucat es vengut nòu.
Ne vòle faire de solelhs
e de lunas emai d’estèlas
qu’entre eles s’entrelusiràn.
Entre dos sangluts de quitarra
s’estira un sègle de dolor.
Max Roqueta
2010-03-10
Palunalha (n°22)
lo desespèr grandàs de la palús
s’ufla de bèus silencis viradisses
dins lo groüm de nòstras consentidas
rauset, dins l’aura, fiblarèl
coma nòstras destinadas d’orguòlh e de fanga...
e detràs i a aquela set
la lutz que se cèrca un camin.
Joan Frederic Brun
2010-03-03
Lo chant de la terra (n°21)
E pus redde qu’un fum passarai tras lo riu.
L'arcana dins lo ciau durara mai que ieu.
E n'ai pas tant de temps coma l'aur de la ròsa.
Zo te dise, mar prionda, e sorda a mos prepaus,
Zo te dise, me'n vau – a penas si 'riebe.
Un rire de luna sus la cresta d'una onda,
E l'ai pas vist 'chabar. Un rai dins 'na gota d'aiga.
Ai l'atge, o es pertant ai l'atge de l'estiala.
E la solelh m'a coat dempuei lo primier jorn.
E la terra m'a portat, e me laschara pas,
Que lo fuec li cremava lo ventre.
E l'aiga m'a menat davant que fugués l'aiga
e que lo vent fugués lo vent. En la negror dau temps
ieu germenave. Que sui faugiera, aubre mai blat.
Que sui la peira e sa poussiere, e l'arma que lai duerm.
Que sui lo rire, la raior, la dança, e lo sang de l'eternitat.
Marcela Delpastre
2010-02-28
O maires (n°20)
setz, un pauc e tot, la resta:
gaire!
N'a que dien: "pas pas" e
son lhi paires:
disetz: "Mah mah", vosautras que setz maires;
n'avetz suaa la front, possat
l'araire;
n'avetz desverumats
bo lo varaire
e clartrat bo lhi uelhs cròi lo
borre ai caires:
n'avetz fach sòrres lhi fremas e
lhi òmes fraires,
a l'istat fuec setz estaas nòsti
abeuraires,
e a l'uvèrn sensa brasa lhi
abrasaires,
per nòstra fam n'avetz cerchat
lhi asaires;
ente la tofa, n'éretz
lhi ventolaires,
setz estaas tot un bo
vòstri debanaires;
fasie bon lhi pascatges
bu lhi chabraires;
n'avetz triats per nòstre mond
triaire;
n'avetz chamats bo la
vòutz di pistaires.
Tòni Baudrier
2010-02-24
Autostrada Los Sarrasins / Bordèu (n°19)
dins mon camionàs que vai querre la mar granda
ton sèxe de persègue
e de tabat verdau
fai sei païsatges de pluèjas nusas
a l'entorn de mon viech
confle
confle coma merinjana au pimentòli
macarèl Cristina
ta boca de cerieras foscas vai lèu emmantelar
o sabe
mon deliri de descauma e de benzina
Felip Gardy
2010-02-17
Qui voú saber qu'es aquò que d'aimar (n°18)
Venga entà mi hèr son aprentissatge,
Jo li dirè qu'aquò n'es qu'ua mar
Calma tantòst, tantost plea d'auratge.
Aquò's un mau qu'òm non gausa blasmar
Ni se faschar que ns'apòrte daumatge :
Aquò's quaucòm qu'òm non pòt exprimar
que salh deus uelhs de quauque bèth visatge
Si tu'n vòs donc èster plan avertit,
(Lo bon Abat es qui Monge a patit)
L'amor no's pòt pintrar per poesias,
O, per lo mens, de las colors qu'i cau:
Mès, per conéisher o son ben o son mau,
Cau qu'amorós coma jo som, tu sias.
2010-02-14
La cançon de la balena (n°17)
Es a engolir lo Marin
mai que mai desgordidàs
e coquinàs.
Aicí tanben lo radèl,
e lo cotèl,
e las bretèlas
que deves pas
jamai
oblidar
Los daquòs
amb de botons
son las bretèlas
del Marin.
A costat,
pòdes pas véser
lo cotèl.
Lo Marin
es sul radèl,
mas lo radèl
a caplevat
sus un costat,
tant i a
que pòdes pas
véser grand causa.
Lo daquòs blancolin,
a costat
de la man esquèrra
del Marin
es un tròç de fust
que n'assajava
de far avançar
lo radèl
quand la Balena
arribèt.
Lo Marin
se sonava
Monsen Enric-Albèrt Bivvens,
(marin patentat).
Lo Peissonèl Desgordidonèl
jol ventre
de la Balena,
si que non
l'auriái dessenhat.
La mar
sembla tan bologadissa
per çò que la Balena
I'aspira tota
dins sa gargamèla
per aspirar tanben
Monsen Bivvers
e mai lo radèl,
e mai lo cotèl,
e mai las bretèlas.
Te cal pas jamai
oblidar
las bretèlas.
Aicí la Balena
qu'es a cercar
lo Peissonèl Desgordidonèl
que s'amaga jol Pompidor
de las Pòrtas de l'Equador.
Aquel Peissonèl
Desgordidonèl
se sonava: Espilla.
S'amaga
per las raices
de l'alga bèla
que creis
davant las Pòrtas
de l'Equador.
Ai fachas
aquelas Pòrtas
de l'Equador.
Son totjorn barradas.
Lo daquòs en forma de còrda
d'un band a l'autre
es lo quiti Equador.
E çò que revèrta de rocasses,
son dos gigants:
Moar e Koar
que gardan l'Equador.
Sone les
que faguèron
los images ombrats
de las Portas de l'Equador
e que gravèron
totes los peisses que coetejan
de per dejós aquelas pòrtas.
Los peisses amb un bèc
se sonan:
Delfins amb bèc.
E los autres
amb un cap estranh
se sonan:
Verdons-martèl.
La Balena
a tornat trobar
lo Peissonèl
Desgordidonèl
pas qu'après
sa passa ernhosa:
es alara
que se tornèron amistançar.
Quand son ennegresits
los fenestrons
de ton batèu
pel marrit temps,
quand lo batèu
fa: wop!
de desesper,
que tot un cadun
n'es amar,
quand los bagatges
fan pas que lisar,
a metent tot
sens dessús dejós,
quand la Mama te ditz:
— Vòls te calar?
quand tot lo mond
semblan pintats,
siás.
essent pas al Sud,
essent pas al Nòrd,
Cinquanta Nòrd, Quaranta Oèst.
2010-02-10
Provènça (n°16)
Li mots que li vòle son delembrats
Dins lo gorg de la carn d’un pòble,
La mar estrementís li barris de l’oblit,
Lo silenci s’escond dins lo silenci.
La negra nuech li vei cercar dins sa combor
L’aiga de rais qu’espèra
Entre es amont que jòga l’aura
E per l’amara gaug dis aglas.
Un sòmi li mourà, ma sobeirana,
lume resclaus, sòmi d’esclau,
E dins un rec de lutz sensa cadenas,
Estèla e paga e gaug serà tot çò perdut.
Enric Espieut
2010-02-07
L'ai vist (n°15)
desempuèi, que frairejan amb ieu. Son ombra aviá
chaspat la sieu cara que de rire cantava d’esperela
e sensa resson.
Anava que dançava un enfant encara, un masclon
pas’ncara.
Un pas, cauças blancas, camba leuja, seguissiá
lo trepador. Èri tancat. Un diamant fugitiu respondeguèt
a mon agachada : èra esmeravelhada, suspresa,
e son anar – lo sabes pas delembrar, còr – contunhèt
sensa de ieu, pavana qu’abraçavi de veire entre
s’esperlongava.
Michel Miniussi
2010-02-03
A la Marianna d'Auvèrnha (n°14)
La vòle, la Marianna ;
2010-01-27
La libertat (n°13)
Tu que siás arderosa e nusa
Tu qu'as sus leis ancas tei ponhs
Tu qu'as una votz de cleron
Uei sòna sòna sòna a plens parmons
Ò bòna musa.
Siás la musa dei paurei gus
Ta cara es negra de fumada
Teis uelhs senton la fusilhada
Siás una flor de barricada
Siás la Venús.
D'aquelei qu'an ges de camiá
Lei gus que van sensa soliers
Lei sensa pan, lei sensa liech
An tei careças.
Mai leis autrei ti fan rotar,
Lei gròs cacans 'mbé sei familhas
Leis enemics de la paurilha
Car ton nom tu, ò santa filha
Es Libertat.
Ò Libertat coma siás bela
Teis uelhs brilhan coma d'ulhauç
E croses, liures de tot mau,
Tei braç fòrts coma de destraus
Sus tei mamèlas.
Mai puei, perfés diés de mòts raucs
Tu pus doça que leis estelas
E nos treboles ò ma bela
Quand baisam clinant lei parpèlas
Tei pès descauç.
Tu que siás poderosa e ruda
Tu que luses dins lei raions
Tu qu'as una vòtz de cleron
Uei sòna sòna a plens parmons
L'ora es venguda
2010-01-20
L'ase negre (n°12)
Morrut, ambe l'uèlh estonat,
L'ase negre vos regarda.
Çò que lo bòn Dieu li a donat
Se lo ten e se lo garda.
Es un bòn ase, l'ase negre
L'ase negre aurelhut ;
Quan corrís davant vòu pas segre
L'ase negre es un caput !
Se bòta jamai en colèra
L'ase negre rac e ric
E non jamai partís en guèrra
Pas que contra l'enemic.
L'ase negre es un bòn ase
Nimai plora e nimai ritz
L'ase negre, nom d'un vietdase,
Se noirís de flordalís.
2010-01-13
Era net de Sant Joan (n°11)
Serena com un güelh-d'audèth ;
Eth cèu ua gran florida
De ròsas blancas a trèt.
Vien deths prats e derà sèrra
Onadas d'olors de mèu
Que s'estienen pera tèrra
E se'n pugen entath cèu.
Er haro, huec lèu enlumena
Tot eth torn com un solelh
Eths halhas se'n van a préner
Dera lum que tant se vei.
E li varan eths aubadas,
Com hilhas, pertot eth torn,
com hilhas qu'eth a engendradas
Tamb eth huec deth son amor.
Sembla qu'era hlama saute
Der un ar aute serrat ;
E volant d'un pòble an un aute
Tota 'ra valh s'a lugatalucat.
Era Val d'Aran polida
Eth miralh ei ue deth cèu,
De lums tam era florida
E tamb eths flairas de mèu...
Pòc a pòc totas s'amòrtan
Eths lums dera Val d'Aran ;
Mes eths perfums les ac pòrtan
Estrelhas a Sant Joan...
Òh ! que flairosa, que bèra,
De Sant Joan era net ei !
Com en aquesta ribèra
Enlòc mès la poiratz veir.
2010-01-06
La cançon del silenci (n°10)
la cançon que comença,
quand s'escantís, la nuèit, lo cant del rossinhòl ;
la cançon que s'ausís al doç cresc de l'erbeta,
la cançon de l'aigueta
que se pausa, un moment, al rebat d'un ramèl ;
la cançon de la branca
que fernís e que dança
desliurada del pes amorós d'un ausèl ;
la secreta conçon breçant l'ombra blavenca
del lir còrfondut de promessa maienca,
qu'espèra, per florir, un signe del azur.