Bot d'an

Vueja-nos leis esperanças
E leis raives dau jovent
Dau passat la remembrança
E la fe dins l'an que ven

Copa santa...

Au Dieu etèrne (n°9)

Gisclar dau grand borbolh, o tu dieu poderós!

me cline davans tu dins la clara lunada.

E maugrat meis pèus blancs e ma barba de nèu,

m’an tirassat vers tu ‘queleis cambas robinas.

Leis vièlhas sempiternas, enjusqu’au darrier jorn,

li treboles encar' dins sa prima dormida,

e quora van leis chatas emplir seis urnas au sèr,

tènan d’a ment ta cara e seguisson teis piadas.

Emé leis jovènts siás qu’espèran au lindau,

a l’ora onte li rai dau solèu s’esvalissan,

e, se passa un grison, tu ne’n fas pas defi.

Dintre leis Immortaus, sol barrulas de lònga

sus terra, e rèn te fai fòrça gaug dins son cèu

tant qu’apereiçabas un peu d’erba verdeja

v-ò que doas voes amorosidas, au calabrun,

dins leis caudas meissons barbèlan arderosas.

Car mudaràn leis dieus e, benlèu, passaràn

fòra tu qu’as botat l’amor au còr deis òmes.

Pau Eyssavel (1925)

Repren ta rauba blanca (n°8)

Repren ta rauba blanca e davala dins l'òrta.

Pèr leis camins marrits meis pès son matrassats.

Leis jorns de v-uei volián non me leissar passar;

Pèr l'acorchi d'aièr ai retrobat la pòrta.

Lo jardin d'autres temps, florit de ròsas e d'iles

Es qu'un pantai ninòi d'enfants que siam estats,

Mai de badas leis jorns an vòugut m'arrestar,

Leis songes m'an dubert, dins lo vèspre tranquille.

Repren ta rauba blanca e dins l'òrta davala,

Me veiràs davans tu come antan me clinar;

Reconeiràs alòrs — ai lòngtemps caminat —,

La ropa deis vièlhs jorns, sorna sus meis espallas.

Sully-André Peyre (1911)

L'enfant jòga emé leis estelas (n°7)

L'enfant jòga emé leis estelas

Dins lo grand relarg de la nuech;

Lo cèu es una canestela

De flors, qu'envèrsa sus leis puechs.

L'enfant escota sot leis aubres

Leis rossinhòus e leis grilhets,

E s'estona davans leis maubres

Que son nus e son familhiers.

L'enfant se tròba, dins l'abonde

De l'amplituda e deis sesons.

L'enfant recomença lo monde,

'Mé leis miracles e la reson.

Sully-André Peyre

Lo medalhon (n°6)

Sus un tròç de vièlha tela

I a d'exquistas brodariás

Que son dau siècle darrier,

D'aucelons, de flors d'amella...

Es gausida, se desfiela,

Ie ven de tacas darrier

E pasmens m'agradariá

De morir ansin come ela

Dintre lo sen vierginèu

Color de ròsa e de nèu

De la chata que la garda

Come un brèu e, d'escondons,

De temps en temps la regarda

E l'aflora d'un poton.

Sully-André Peyre (1908)

Requisitòri (n°5)

Qu’avetz roeinat nostes vilatges,
vueitat las montanhas on
milèrs d’esquiras e de campanas
tringlavan au mei har.
Las lausèras, las peirèras valentas
que las avetz barradas.
Qu’avetz deishat partir aulhèrs
e lauradors, mestieraus de tot ordi,
qu’avetz l’aire de l’arribèra emposoat
e l’aiga deus arrius.
Qu’avetz desmaridat un pòple de sa lenga,
de son amna, deus sons cants, de sas danças.
Que v’etz trufat de Caddeton lo noste pair
e las dròllas d’Aussau son gojas deviengudas
en çò de borgés saginós e viciós.
Qu’avetz deishat pèrde’s los ordis
deus cerisèrs e deus pomèrs e deu hroment
e qu’avetz hicat au musèu raças de bestiar hòrtas e valentas
e vacas doças qui hasèn
beròis vetèths e lèit grassa, gramosa.
On ei la Basadesa e segur doman l’Aquitània!
Qu’avetz seleccionat a mort,
standardisat, rentabilisat, comercialisat
e hicat en preson bèstias hèitas tà pèisher
dens l’èrba hauta deus candaus.
Qu’avetz normalisat en Aspa, en Baretons,
los hromatges, praubòts,
en una pasta shens perhum.
Sordeis que tot, qu’avetz deishat a l’abandon
los cemitèris dens los vilatges morts
dont clavèn, ailàs, las escòlas
liuradas d’ara enlà au ventploi, a la gèira,
l’escòla on aprengom a cantar e a víver.
Qu’avetz plapat l’arrai de l’auba benadita,
emposoat lo limac
esmalit las abelhas
que los ajòus arrespectavan e cranhèn.
Desarrigat qu’avetz las pleishèras sagradas
on vriuletas e’s prosejavan
dab auserons aus dias clars de mai,
destornat las cassoras,
esfaçat los noms deus tojars,
on las vacas èran urosas
de brostar la brana chucosa
en espiant lo mèste dalhar
au balanç deu dragon dens la lutz de l’arrós.
Mei non vien l’ausèth blu sus la trista laurada
perucar los vermiòts o las longas talòssas
dispareishudas, dias a!
Lo campanèr qu’ei mort.
La campana s’ei arrestada e lo darrèr soaire
beth temps a que l’an recaptat.
E jo totun, drin hòu, que canti tà l’aigueta
qui chorra dab despieit au tutèt de la hont,
uei espudida, uei tradida,
era qui portava la hida
e qui’ns guariva de tot mau.
E tu tanben amic, que cantaràs entau cocut
tau gòlis e tà la parreta,
tà la codèina e l’irrongleta!
Mes, ailàs! mei ne tornaràn,
melèu, un matin, calandreta,
la celtica laudeta
qui dens l’azur e’s dèisha càder
briaga d’arrais dab los esprits deu cèu ligada.
Rogèr Lapassada

Mirèlha (n°4)

Cante una chata de Provènça.
Dins leis amors de sa jovènça,
A travès de la Crau, vèrs la mar, dins lei blats,
Umble escolan dau grand Omèra,
Ieu la vòle seguir. Come èra
Rèn qu'una chata de la tèrra,
En fòra de la Crau se n'es gaire parlat.

E mai son frònt non lusiguèsse
Que de joinessa; e mai n'aguèsse
Ni diadèma d'òr ni mantèu de Damàs,
Vòle qu'en glòria fugue auçada
Come una rèina, e careçada
Pèr nòsta lenga mespresada,
Car cantam que pèr vautre', ò pastre' e gènts dei mas!

Tu, Senhor Dieu de ma patria,
Que nasquères dins la pastrilha,
Enfuòca mei paraulas e dona-me d'alen!
Lo sabes: entre la verdura
Au solèu em' ai banhaduras
Quand lei figas se fan maduras,
Vèn l'òme alobatit desfruchar l'aubre en plen.

Mai sus l'aubre qu'eu espalanca,
Tu totjorn quilhes quauca branca
Onte l'òme abramat non pòsque auçar la man,
Bèla gitèla promierenca
E redolènta e vierginenca,
Bèla frucha magdalenenca
Onte l'aucèu de l'èr se vèn levar la fam.

Cerdana (n°3)

A J-P Cerdà

D’un naut poëma porgit au cèu coma Cerdanha
-aquesta man dubèrta encara de tendrum entre montanhas
E ges d’imatge prim qu’un miralhet de calhas
mai per l’òme lo cèu l’espiga annadiera la dralha -
d’un grand poëma me pren l’enveja sens ren que diga que Cerdanha
e ieu au rescòntre dau jorn.
Sol un fringolh de bronda escriu la melodia
sus la pròsa dei pas e s’acaba en Bon Dia.
D’abòrd qu’i siáu vengut Catalans siáu d’aicí
d’aicí naut mai vengut amb una lenga ben causida
per saludar vòstra aiga sei parpèlas de fuelhas
l’odor de vòstre fen Puigcerdà que s’asuelha
amb una lenga per me montar la votz d’a travèrs l’an d’a travèrs vida
a vòstre rite de comba pallevada e de gran e de jorn.
Aicí la libertat ten flaire de recòrda
amenaçada sempre de granissa ò de fuòc dins lei bòrdas.
Vint ans ençà que Puigcerdà cremava
un rèiregost d’encèndi entristesís la voluptat dei sabas
mai l’òme dins sa man pren l’espiga madura
redon e lord lo gran la libertat pesuga
dins lo pas que s’inventa un matin d’univrs.
O ma patria l’òme que Cerdanha aconselha.
Vène pas per me’n creire que vène per lo jorn.
Vène per descobrir lo fiu de sang perdut que nos dessenha una confinha
entre lei píbols sota lo fum amistós dei tropèus. Una linha
ideala que dau crim e dau remembre ne pren nom.
Coma vint ans ençà l’amor donèt a l’òme son aplomb
drech dins la ronda dei montanhas.
L’estròfa la fasiáu de mon pas que somiave
d’una grand retorica dau pols de mond e qu’alenave
tot maridant lo mètre exacte de pensada e l’armonia encorvada dei serras.
Aicí siam. La matinada non a perdut sa fauda de pastora. Son ferre
acid non a perdut la sageta animosa de l’aucelilha subre lei terras pensativas.
E Cerdanha pasmens tu verda e rossa la Cerdanha
non sabe plus de queta votz chaspar l’ample de tei montanhas.
Aqueste fiu de sang me cordura lei bocas.
Siam pas solets. Marcham coma quau crida quau s’embronca
a la dolor d’un pentiment a la tempèsta.
M’an fach perdre l’alen dau caminar pacan lo flaire dei garbieras
ma lenga de solèu ma lenga meissoniera
ò Cerdanha impossibla. E lo mond es un diari.
Tu ma patria l’òme despatriat dins tei patrias
sota Cerdanha menas ara un cortègi grand de poesia
sens imatges que lei dau sang gisclat e mesurat sus un camin d’istòria.
Sente una votz dins la mieuna que poja e la glòria
dins ma lenga florís d’un cant mièg comprés d’America
a pè cauquet entremitan la flor d’un lenhier viu
e la flor blava de l’électrocutat despachatiu.
Lo nom de França bombardat sus Argeria... Tant exactas
coma mon pas d’antan, ai ! mas delícias passejadas
s’estrifan de dolor e mòr l’eiretatge pasible.
Esperarem per alandar nòstre castèu subre Cerdanha
que venga un autre vent de per lei pòrts de la montanha
sus l’airòu de mon vers ventar lo blat lo jorn.
Aicí siam. La poësia nos vai nàisser. La poësia
es fòrça simpla. Entre l’òme e l’enemic de l’òme i a la confînha.
Devers França virat coma devers Espanha
trase una man d’estròfa. Sus l’espèra longanha
que la prenga quau vòuga eu serà mon amic.
Vers quichat sus lo silenci, escotarem lei crits.
Lei raubarem a la vergonha a la preson
per ne faire nòstre diari omenenc l’anatèma
de contra aquelei que nos designan lo poëma
en borrelant lei doas grandors de l’òme sèxe e rason.
Vaquí. En l’an cinquanta-nòu dau sègle
ieu poëta occitan signe. Sabe la doçor de blat dins la pauma e Cerdanha
ai la votz per cantar de montanha a montanha.
Marche. Dins un torrent de fuelhas e de cèu nade viu. Cride vida e
Bon Dia !

Robert Lafont

Quau donc ? (n°2)

Ai mes de nòtas sus de mòts
Sènsa conèisser la musica,
Sènsa meme me n’avisar.
E lo vent que passava

Carregèt ma cançon.
Èra de mòts urós
E de nòtas laugieras.
Quau donc li culirà,

Un matin, dins lo vent,
Come cherpa flotant
De nòtas e de mòts
Trenats dins un poèma.

Andrieu Resplandin

Tota la sau... (n°1)

Tota la sau se sarra au canton de teis uelhs.
Lo pan que manjaràs, lo sucraràs d'amoras
e quora n'auràs pron de la set, de la nuech,
vendràs pèr beure l'auba ais fuelhas ont l'auba plora.

Entendes pus la mar dansar,
l'aiga qu'aviás en tu dins teis ragas a passat.
Navegaire escapat de la paur, deis esposcs,
prendràs la rota grisa au rescòntre de l'aiga.

Navegaire escapa de la pòu, dis espousc,
prendràs la rota grisa au rescòntre de l'auba
vèrs la terra ont la mar s'escond au fons deis potz.
L'escuma se fai flor e l'ersa que t'enrauba
n'es qu'un grand balanç arrestat
monte l'aubre que giscla a jamai degotat.

E leis masts, cregnent plus ni vent ni brefoniá,
son aquí pèr marcar lo just mitan deis ieras.
Destrias de marins que son que messoniers
remant a plen de forca au fornit deis garbieras
e de mossis cavaleiròts
sus de pechards plus fièrs que figuras de proa.

Pèr camins e campàs, vas barullar, nauchier
que portas meme plus ta rema sus l'espalla.
T'adralharà lo semafòre d'un clochier
que, dins l'auçada deis teuleis, tot drech s'empala ;
e seguiràs son ombra, a flor
e mesura que l'acorchirà la calor.

Vendràs vers ton clochier d'un movement redond
come pèr te donar lo temps d'una bordada
monte se chanja en reverència de pedon
lo salut d'una vela aclina vers l'ondada ;
vendràs come un dansaire lent
que vèi se sarrar l'ombra e grandir sa talent.

A la racina de l'ombra, come en un pòrt,
escamparàs lo ferre e ta dura cadena
aurà lo molh que fau pèr que pòsque ton còr
s'alandar sens dangier monte son vanc lo mena ;
sauprà, ton còr, qu’es estacat
aquí monte ton ferre un jorn sarà tancat.

Max-Felip Delavoet

Benvenguts

Un site wèb en lenga d'òc, per tota la lenga d'òc.

Es ora de doblidar l'intolerància d'un òme e de se remembrar sonque de la beltat de sas òbras.

Sens òdi, sens meçorga, sens marrida fe.

Dins una escritura digna, sens pelhas colonialas.

Un tèxte per setmana, se se pòt.